Dla wielu kobiet jest stanem budzącym lęk, ponieważ zazwyczaj mówi się o niej w kontekście negatywnych doświadczeń. Niejednej z nas trudno jest ją zaakceptować – wszak świadczy o zakończeniu się pewnego etapu w życiu. Jednak bez względu na to kim jesteś i skąd pochodzisz, jako kobieta, w pewnym momencie będziesz musiała poradzić sobie z typowymi dla tego okresu objawami.
Menopauza staje się mniej dokuczliwa, kiedy nie jest postrzegana jako choroba czy problem medyczny, a jedynie naturalny znak upływającego czasu. Niestety proces ten często wiąże się z emocjonalnymi i fizycznymi skutkami ubocznymi. Przejście przez menopauzę może oznaczać radzenie sobie z niepożądanymi objawami, takimi jak: przyrost masy ciała, brak energii, niskie libido czy zmiany nastroju.
Czym jest menopauza?
Przyjrzyjmy się dokładnie, czym jest menopauza oraz czym nie jest. Istnieją trzy etapy menopauzy:
- Perimenopauza (okres przed menopauzą)
- Menopauza właściwa
- Postmenopauza (okres po menopauzie)
Często wspomina się także o premenopauzie, będącej procesem wieloletnim, poprzedzającym ostatnią miesiączkę w życiu kobiety. Charakterystyczny jest tutaj brak typowych, odczuwalnych objawów, pomimo stopniowego spadku płodności i zaburzenia regularności cyklu.
W przeciwieństwie do tego, co wiele kobiet myśli lub czuje, menopauza nie jest nieodwracalna, a ciało stopniowo przyzwyczaja się do zachodzących zmian. Czas jej trwania jest indywidualny dla każdej kobiety i zależy od organizmu oraz ogólnego stanu zdrowia.
Menopauza to stałe zakończenie cyklu menstruacyjnego kobiety, a zatem lat płodności. Z technicznego punktu widzenia uważa się, że jej początek ma miejsce rok po ostatnim cyklu miesiączkowym. Oznacza to, że 12 miesięcy po ostatniej miesiączce jesteś oficjalnie w okresie menopauzy i prawdopodobnie już zaczynasz doświadczać pewnych typowych objawów. Okres ten oznacza koniec reprodukcyjnego funkcjonowania jajników i przejście przez różne zmiany hormonalne.
Co jest przyczyną menopauzy?
Menopauza obejmuje wiele naturalnych zmian w całym układzie rozrodczym, w tym w: narządach wewnętrznych, zewnętrznych narządach płciowych, tkance piersiowej (która jest w stanie wydzielać hormony) oraz różnych hormonach rozrodczych i niereprodukcyjnych. U kobiet około 30. roku życia jajniki zaczynają wytwarzać mniej estrogenu i progesteronu, wpływając na stopniowe obniżanie płodności.
Główne hormony zaangażowane w kobiecy układ rozrodczy, a zatem w menopauzę, to:
– hormon uwalniający gonadotropiny (GnRH),
– hormon folikulotropowy (FSH),
– hormon luteinizujący (LH),
– estrogen – trzy główne postacie: estron (E1), estradiol (E2) i estriol (E3),
– progesteron,
– testosteron.
W okresie rozrodczym główną formą estrogenu jest estradiol, uwalniany w szczególności z jajników. Po menopauzie dominującym rodzajem estrogenu staje się estron, uwalniany przede wszystkim z komórek tłuszczowych i nadnerczy. Estrogen działa poprzez przyłączanie do receptorów na komórkach w tkankach, w tym w macicy i piersiach, a także w mniejszym stopniu nerkach, sercu, naczyniach krwionośnych i innych tkankach.
Menopauza to proces bardzo złożony, dlatego trudno mówić o jej jednej przyczynie. Najbardziej znaczącą zmianą zachodzącą podczas tego okresu jest natomiast zwiększająca się utrata pęcherzyków jajnikowych – zwana atrezją pęcherzyków. W związku z tym wytwarzana jest malejąca ilość estrogenu. Jego poziom zaczyna spadać od sześciu do dwunastu miesięcy przed menopauzą (w okresie okołomenopauzalnym) i może trwać przez cały proces.
Należy pamiętać również o tym, że każda dojrzała kobieta, niezależnie od tego, czy przechodzi menopauzę czy nie, doświadcza oznak upływającego czas. Jak ujął to Harvard Medical School „Często trudno jest powiedzieć, które zmiany są bezpośrednim skutkiem spadku poziomu hormonów, a które stanowią naturalne konsekwencje starzenia się. Niektóre z objawów nakładają się lub działają kaskadowo”.
Jak długo trwa menopauza?
U większości kobiet okres przekwitania trwa od pięciu do dziesięciu lat. Średnia długość życia pań na Zachodzie rośnie, a szacuje się, że starsze kobiety żyją obecnie średnio 79-84 lat, co stanowi znaczny wzrost w porównaniu ze stanem sprzed 50-ciu lat. Oczekuje się, że około 2/3 całkowitej populacji w krajach zachodnich doczeka wieku 85 lat lub więcej!
Oznacza to, że dbanie o siebie w trakcie i po menopauzie nigdy nie było ważniejsze!